Đài Bắc - Đài Nam

Ngày 27 tháng Năm - Thời gian gần đây tôi đi xa nhiều. Lúc từ San Francisco đến Hán Thành, lúc thì Đài Bắc. Có khi đi Tokyo, lúc về lại Đài Nam. Ở California chừng vài ba tuần, lại khăn gói ra phi trường. Vợ con không vui lắm, lúc đầu còn chia tay, bịn rịn. Sau quen rồi, đi như đi chợ, đưa tiển làm gì. Tôi sợ mình không còn cơ hội để kịp ghi lại những suy tư, dằn vặt, cãm nhận. Hoặc mình bị quên khi cuộc sống cứ cuốn hút, hoặc ngã xuống một cách bất ngờ. Ở lứa tuổi trên 40, con người bắt đầu sống hàng tháng, thay vì hàng năm.

Bắp cải cẩm thạch và miếng thịt heo kho xì dầu bằng đá

Tôi may mắn đi giang hồ đây đó. Trong năm 2004 đã đến không biết bao lần những nơi xa lạ. Lúc ở Đài Bắc mùa bão, gió lạnh thổi từng cơn rát cả mặt, lúc Hán Thành, đêm mùa đông xuống phi trường rét run cầm cập. Có khi ngồi trên xe chạy hàng ba bốn tiếng đồng hồ, từ Đài Bắc xuống Đài Nam, đi qua các xa lộ mênh mông, ruộng lúa êm đềm không khác gì cảnh ở quê nhà. Có lúc được lang thang thăm các khu di tích lịch sử, các bảo tàng nổi tiếng ở Đài Bắc. Nhìn ngắm miếng thịt lợn ngâm xì dầu, ngã màu đen đen như miếng thịt kho cũa bà mẹ Việt Nam, không ai nghĩ đó là tuyệt phẩm cũa nghệ nhân Trung Quốc tạc ra từ đá. Những người Trung Quốc thích ăn uống, nên tác phẩm nghệ thuật trưng bày ở bảo tàng, miếng thịt lợn kho, đánh giá như một kỳ tích, vừa hãnh diện vừa độc nhất vô nhị. Tôi nghĩ đến câu thơ của Nguyễn Chí Thiện "miếng thịt lợn chao ôi là vĩ đại" khi ông ở trong nhà tù Cộng sản, ở ngoài đời chắc chỉ có miếng này.

Thú chơi đá cẩm thạch không biết bắt nguồn từ đời nào, đi đâu cũng thấy toàn cẩm thạch. Đến khu chợ bán cẩm thạch, bạn chỉ còn biết ngẩn ngơ, màu xanh lục, màu trắng, xanh đậm, nữa xanh nữa trắng….đủ loại cẩm thạch, đủ kiểu cẩm thạch, vòng cổ tay, nhẫn, mặt dây chuyền, tượng phật, tượng thờ…..tất cả bày biện choáng ngợp. Nhưng ở đâu cũng không bằng cái bắp cải cẩm thạch, pha trộn hài hoà giữa màu trắng và màu xanh được trưng bày ở bảo tàng. Thêm một tuyệt tác nữa ở Đài bắc, màu trắng tạc thành thân cải, màu xanh tạc thành bẹ cải. Chưa hết, thêm con cào cào và chú dế con đang say sưa hút nước đọng trên bẹ cải. Tất cả bố cục phô bày trọn vẹn nét đẹp thiên nhiên. Với tất cả nghệ thuật, sắc xảo, tài ba, người nghệ nhân đã để lại tác phẩm bất hủ cả trăm năm. Vừa sống động, vừa lột trần trọn vẹn cái bắp cải bằng cẩm thạch. Đến Đài bắc không thưởng thức được tác phẩm này, kể như một thiếu sót.

Bảo tàng Đài bắc không hảnh diện với những chén cổ, tượng cổ ngàn năm…nhưng họ hảnh diện và quý hai bảo vật, cái bắp cải cẩm thạch và miếng thịt heo kho xì dầu bằng đá.Trời ơi, ở Đài Bắc mà không ngắm mấy cô em gái bán trầu cau thì chưa biết Đài Bắc là gì. Bán trầu không phải là bà cụ mặc áo tứ thân, đầu quấn khăn mỏ quạ, ngồi bên lề đường, có cái thúng lẹt đẹt bày mấy miếng trầu, miếng cau, miệng nhai trầu bỏm bẻm. Hình ảnh đó chỉ có ở Việt nam hồi những năm 1945. Ở Đài Bắc năm 2005, em gái bán trầu vừa trẻ, vừa chân dài, vừa váy ngắn, ăn mặc hở hang, càng thiếu vải chừng nào thì bán trầu càng đắt, trầu ăn càng ngon.

Betel Girl (Em Gái Bán Trầu)

Ngày đầu nhìn mấy em ngồi trong các quầy đèn nê ông, xanh đỏ tím vàng rực rở, tôi cứ ngẩn người. Ủa sao lạ vậy? Đài bắc tự do phóng túng hết cở, dám cho gái buôn hương bán phấn công khai sao? Chừng biết ra thì ngớ cả người. Đây là những em gái bán trầu cau, phô bày thân thể để mời mọc mấy anh ăn trầu. Khách của mấy em phần nhiều là giới trung niên bình dân, giới tài xế chạy taxi, giới lao động chân tay ở khắp Đài Loan. Sau này, khi bước lên xe taxi, tôi nghe cái mùi ngai ngái của trầu, của cau quyện lại, vừa khó chịu lại vừa lạ lùng khi thấy anh tài xế lâu lâu bỏ vào miệng miếng trầu nhai bỏm bẻm.

Chuyến này về tôi nói với Vợ, em à! anh bỏ hút thuốc nhưng quyết định ăn trầu. Coi thử nàng ứng xử ra sao? Đố trời mà biết. Hồi đầu năm 2006 sau khi coi hình người đẹp bán trầu, vợ tôi nói anh bỏ thuốc ăn trầu hay là ăn gái bán trầu !!!!

Đài Loan, tháng 5 năm 2005